Бліскучая работа!

Усё новае

У Мінску ёсць вытворчасць, што прайшла шлях ад маленькай творчай майстэрні, якая займалася цікавымі элементамі інтэр’ера, індустрыяльнага дызайну, да прадпрыемства, што стварае рэчы, якімі ўзнагароджваюць лепшых з лепшых у нашай краіне. Мы ў гасцях у таварыства з абмежаванай адказнасцю «Сэнс-Геральдыка». Яно спецыялізуецца на распрацоўцы і вырабе ордэнаў, медалёў, знакаў, фурнітуры і сувеніраў для ўсіх міністэрстваў, ведамстваў, ВНУ, прадпрыемстваў, сілавых структур і іншых. Спецыялісты, якія задзейнічаны на вытворчасці, робяць цалкам праекты, эскізы, канчатковы прадукт ад А да Я вось ужо 30 гадоў! Дарэчы, кожны дзяржаўны медаль, ордэн і іншыя ўзнагароды праходзяць узгадненне ў геральдычным савеце пры Прэзідэнце, таму ставяцца спецыялісты да ўсяго вельмі адказна. Забягаючы наперад, скажам, што справа яшчэ і ў любові да сваёй працы, захаванні чыстай рэпутацыі і простым жаданні вырабляць свой прадукт якасна. Пераканаліся ў гэтым адразу, калі ўбачылі ў розных колерах, формах і варыянтах выканання найпрыгажэйшыя медалі, ордэны, значкі на сінім аксаміце... Нешта блішчыць фіянітамі, а нешта выканана ў адным колеры. У кожнага медаля свая гісторыя і свая будучыня. Хутка стануць часткай гісторыі зусім новыя медалі для заслужаных людзей краіны, якія яшчэ трэба скончыць і ўручыць ім: «Народны артыст», «Заслужаны артыст», «Заслужаны работнік сацыяльнай абароны», «Заслужаны ўрач», «Заслужаны дзеяч культуры», «Заслужаны работнік органаў пракуратуры», «Заслужаны трэнер», «Заслужаны дзеяч мастацтваў» і гэтак далей. Усе яны выкананы з латуні і ўпрыгожаны муаравымі стужкамі. А вось юбілейны медаль «75 год Перамогі ў Вялікай Айчыннай вайне 1941—1945 гадоў», ён зроблены зусім нядаўна, але яго ўжо ганарліва носяць і захоўваюць як памяць. На адным баку медаля — воін-пераможца з трапяткім сцягам, партызан з аўтаматам і жанчына з букетам кветак. А на адваротным — назва ўзнагароды і вянок з лісця лаўра і дуба, абвіты стужкай. Не менш прыгожым атрымаўся і медаль «75 гадоў Перамогі ў Вялікай Айчыннай вайне 1941—1945 гадоў. Удзельніку парада». На адным баку — гэты надпіс, а на другім — абеліск з плошчы Перамогі, колас, карта Беларусі і надпіс: «9 Мая — Дзень Перамогі».

Ці заменіць чалавека тэхніка?

Ад кавалка металу да ўсяго толькі нарыхтоўкі медаля — велізарны шлях у 24 важныя моманты. Кірыл Каралевіч, саўладальнік вытворчасці, прыкмячае:

— Усё крыецца ў нюансах, д’ябал — у дробязях.Калі коратка, то спачатку дызайнерамі ствараецца эскіз, узгадняецца з заказчыкамі. Далей на камп’ютары ствараецца аб’ёмная мадэль вырабу, якая ў далейшым пры дапамозе лазера прайграецца ў метале. Калісьці гравёр — дарэчы, адзінкавы цяпер спецыяліст — рэзаў метал штыхелем пад мікраскопам. Зараз за гэтую працу адказваюць камп’ютар і лазер. Цяпер гравёр толькі папраўляе ручным спосабам усе элементы, каб будучы наклад быў ідэальным. Але так бывае не заўсёды: нярэдка гравёры павінны прапрацоўваць рукамі вельмі шмат дэталяў, каб атрымаць на выхадзе якасны прадукт. Дарэчы, цяпер адзін з такіх спецыялістаў працуе над медалём, які ўручаць толькі ў наступным годзе! Толькі пасля гэтага важнага этапу вырабляецца тэхналагічная аснастка, якая будзе выкарыстоўвацца пры штампоўцы вырабаў у 360-тонным прэсе.

Мы адпраўляемся да эмальераў, спецыялістаў, якія расфарбоўваюць медалі. У руках шпрыц з фарбай і медыцынскай іголкай. Эмальер Ірына Лукашэвіч, якая працуе тут больш за 20 гадоў і прыйшла сюды ўслед за маці, якая працавала ў штамповачным цэху, праз павелічальнае шкло глядзіць на медаль для супрацоўнікаў МНС і быццам па мікракроплі ўносіць патрэбную эмаль у не бачную майму воку ячэйку. Калі дзесьці эмаль вылезла, ліквідуем гэты недахоп растваральнікам і ватай. Праца вельмі карпатлівая і адказная: медаль павінен зіхацець!

Толькі пасля таго, як нанесена ахоўна-дэкаратыўнае пакрыццё для стойкасці колеру металу і каляровыя эмалі, медалі нясуць у спецыяльную печ, дзе пры тэмпературы 100 градусаў яны сохнуць. Ужо пасля іх аддаюць у зборку.

Скупы плаціць двойчы

Цікава, што на вытворчасці шмат рэдкай тэхнікі, якая дазваляе рабіць медалі і іншыя вырабы: унікальны станок для вытворчасці матрыц, устаноўка электрапаліроўкі латуні, электронна-прамянёвага дэкарыравання, машына па нанясенні алмазападобнага пакрыцця, адзіная ў краіне вакуумная ўстаноўка, якая робіць сярэбранае і залатое напыленне.

— Асноўныя матэрыялы, з якімі працуем, — латунь і тампак. Гэтыя медныя сплавы лёгка апрацоўваюцца, у іх высокая каразійная стойкасць. Для іх пакрыцця толькі мы выкарыстоўваем срэбра, золата, медзь і іншыя металы. Эмаль — ювелірная. Каб усё жыло доўга, а не рассыпалася пасля ўзнагароджання, неабходныя менавіта такія матэрыялы, — расказвае Кірыл Каралевіч, падсумоўваючы: — Калі робіш медаль, які павінен быць гонарам, сімвалам, памяццю на гады, ён павінен быць зроблены з тых матэрыялаў, якія столькі пражывуць.

Сапраўды, інакш навошта такі медаль, які не варты таго, каму яго ўручаюць?

Источник: «Бліскучая работа!». Газета «Рэспубліка», 2 июля 2020, № 7507.